Wat doen jullie met een testament?
Als er een testament is dan beoordelen onze juristen de inhoud. Aan de hand hiervan bepalen zij onder andere wie de erfgenamen zijn voor de verklaring van erfrecht.
Belang testament
Een van de eerste vragen die je moet beantwoorden na een overlijden is: “had de overledene een testament?” Waarom is dat zo belangrijk? En wat doen wij met een testament als je een verklaring van erfrecht aanvraagt?
In een testament heeft de overledene vaak bepaalt wie de erfgenamen zijn. Met het testament kan worden afgeweken van de bepalingen in de wet. In een verklaring van erfrecht zet de notaris wie de erfgenamen zijn. Kortom, zowel de vraag of er een testament is, als wat de inhoud is, kan heel belangrijk zijn.
Is er een testament?
Niet ieder testament ligt op de hoek van het nachtkastje. Je kunt in het Centraal Testamentenregister (CTR) kijken of de overledene een testament had opgesteld in Nederland. Onze medewerkers doen dat ook altijd. In het CTR staat alleen of er een testament is of niet. De inhoud is niet te zien op die manier. Er zijn meer mogelijkheden, zoals ook buitenlandse testamenten.
Een korte uitleg over testamenten is hier op zijn plaats.
Een testament blijft altijd geldig. Pas als degene die het heeft opgesteld het weer intrekt, dan is het niet meer geldig. Dat intrekken (herroepen) kan door een nieuw testament op te stellen. Dat wil dus ook zeggen dat alleen het laatste testament geldig is.
Voorbeeld uit de praktijk
De ouders hebben in 1985 een testament opgesteld om de voogdij over hun toen minderjarige kinderen te regelen. Verder staat er eigenlijk niets in het testament. Bij overlijden moet het testament nu boven tafel komen. Onze juristen kunnen zonder die tekst namelijk niet de inhoud beoordelen. Ook al zal bij bestudering dus blijken dat het testament inhoudelijk nu geen waarde meer heeft.
Welk testament?
Even heel juridisch. Iemand kan over een nalatenschap beslissen met een testament. Maar ook andere documenten kunnen van belang zijn. Bijvoorbeeld als er huwelijks voorwaarden zijn opgesteld of een samenlevingscontract met een verblijvingsbeding. Ook bepaalde schenkingen, zoals schenkingen op papier kunnen van belang zijn. Onze juristen zoeken daarom eerst uit welke documenten zij nodig hebben. Dat kunnen zij heel snel en eenvoudig online. Daarna vragen zij jou om de juiste documenten te uploaden.
Heb jij deze akte(n) zelf niet in bezit? Dan kun je die opvragen bij de notaris. In het CTR staat bij welke notaris de akte ligt.
Het testament de feiten
De juristen gaan nu eerst de feiten van het testament controleren. Is dit het juiste en laatste testament? Zijn alle pagina’s aanwezig? Welke notaris heeft het testament opgesteld? Op welke datum is het testament gemaakt? Is het testament ondertekend door de notaris? Al die feiten komen straks ook in de verklaring van erfrecht. Als de feiten gecontroleerd en juist zijn, kunnen we naar de inhoud van het testament kijken.
Het testament de inhoud
Nu gaan de juristen de inhoud beoordelen. Sommige testamenten zijn super simpel. Er staat in wie de erfgenamen zijn. Dat de erfenis al dan niet in een gemeenschappelijke boedel kan vallen. Klaar. Er zijn ook veel complexere testamenten.
- Afwijkende erfdelen. Staat er in het testament niets over de erfdelen, dan krijgen alle erfgenamen een gelijk deel. Hier kan in een testament ook van worden afgeweken.
- Executeur. Het testament kan een executeur benoemen. Die is dan als enige bevoegd om de nalatenschap af te handelen. Wij moeten controleren of die executeur nog leeft en of die de benoeming tot executeur wil aanvaarden. Er kunnen ook meerdere executeurs benoemd zijn. Die kunnen dan tezamen of ieder voor zich bevoegd zijn om te handelen.
- Wettelijke verdeling of ouderlijke boedelverdeling. Tot 1 januari 2003 kan er een ouderlijke boedelverdeling in het testament staan. Na die datum is de wettelijke verdeling opgenomen in de wet.
- Tweetrapsmaking. Het testament bevat bepalingen waardoor de erfenis eerst bij een erfgenaam (bezwaarde) komt en daarna onder bepaalde voorwaarde bij een opvolgende erfgenaam (verwachter).
- Keuzelegaten. Degene die het keuzelegaat ontvangt, kan zelf bepalen welke goederen hij uit de nalatenschap wil ontvangen en welke niet. Dit kan fiscale voordelen hebben. Nadeel van een keuzelegaat is dat er, naast een verklaring van erfrecht, ook een akte van verdeling moet komen. In deze akte wordt opgenomen wat diegene wil ontvangen uit de nalatenschap.
- Andere fiscale mogelijkheden. Er bestaan heel veel mogelijkheden om zeker bij grote nalatenschappen de erfenis anders te behandelen. Meestal komen die erop neer dat de nabestaanden eerst een gespecialiseerde fiscalist in de arm moeten nemen. Die kan dan helpen bij het maken van de juiste keuzes. Pas daarna kunnen onze juristen de verklaring van erfrecht opstellen.
Wat niet in de verklaring komt
Niet elke bepaling uit het testament komt in de verklaring van erfrecht te staan. Eventuele legaten komen niet in de verklaring van erfrecht. De verklaring bevat wie de erfgenamen zijn en of er eventueel een executeur is benoemd. Een legaat wordt weliswaar betaald uit de erfenis, maar door de erfgenamen (of de executeur).
Is er een uitsluitingsclausule opgenomen in het testament? Dan komt die ook in de verklaring van erfrecht te staan. Bijvoorbeeld: een kind is erfgenaam en er staat bij dat de erfenis geen onderdeel mag vormen van een gemeenschap van goederen. Die toevoeging komt in de verklaring.
Ontervingen komen ook niet in de verklaring. De verklaring van erfrecht bevat wie de erfgenamen zijn en wie er bevoegd is over de erfenis te beschikken. De onterfde kinderen zijn geen erfgenaam en ook zeker niet bevoegd. Zij hebben mogelijk wel recht op een legitieme portie. Dat is echter een vordering op de andere erfgenamen.
Bewind over de erfgenamen komt ook niet in de verklaring van erfrecht te staan.