Kennisbank

Hoe weet ik wie de erfgenamen zijn?

• Wie is erfgenaam?
• Erfgenamen achterhalen via testament
• Wie zijn de erfgenamen als er geen testament is?
• Verklaring van erfrecht

Wie is erfgenaam?

Wanneer iemand overlijdt gaan de schulden en bezittingen van de overledene over op de erfgenamen. Wie dat zijn, hangt af van enkele omstandigheden. Eerst moet u achterhalen of er een testament is. Zo niet, dan geldt de wettelijke verdeling.

Heeft de erflater een mondelinge toezegging gedaan tijdens zijn leven? Dan is dat onvoldoende. Een erfenis wordt verdeeld volgens de wet. Wil de erflater daar vanaf wijken, dan had de erflater een testament moeten opstellen.

Erfgenamen achterhalen via testament

Om vast te kunnen stellen wie de erfgenamen zijn, zal allereerst moeten worden nagegaan of de overledene een geldig testament had opgemaakt. Is dat er, dan zal daaruit al vaak af te leiden zijn wie aanspraak kunnen maken op (een deel van) de erfenis. Via het Centraal Testamentenregister (CTR) kunt u online opvragen of er een testament is opgesteld, en zo ja bij welke notaris dit testament ligt. Het kan zijn dan de erflater u een kopie van het testament heeft gegeven voor het overlijden. Als dat niet het geval is kunt u bij de notaris een afschrift van het testament opvragen. De notaris verstrekt dit afschrift alleen aan belanghebbende, zoals een erfgenaam, legataris of een executeur.

Als u het testament heeft kunt u hierin lezen wie aanspraak kunnen maken op de erfenis. Soms worden in een testament echter de erfgenamen volgens de wet benoemd en dan zijn we natuurlijk terug bij af. In dat geval zal – net als wanneer er geen testament is gemaakt – gekeken moeten worden welke personen wettelijk tot het erfgenaamschap worden geroepen.

Wie zijn de erfgenamen als er geen testament is?

Als er geen testament is, of als in het testament staat dat het wettelijk erfrecht geldt, dan verloopt het erfrecht volgens de wet. De wet heeft de familie van de overledene daartoe verdeeld in vier groepen, de zogenaamde parentelen. Hierbinnen is er als het ware een volgorde van erfgenamen bepaald. Zijn er geen personen (in leven) in de eerste groep, dan komt de volgende groep aan bod en zo verder. Deze volgorde is opgenomen in de wet in artikel 4:10 van het Burgerlijk Wetboek.

De vier parentelen zijn:

1. de (niet van tafel en bed gescheiden) langstlevende echtgenoot / geregistreerd partner van de overledene, gezamenlijk met de kinderen van de overledene;
2. de ouders van de overledene, tezamen met zijn broers en zussen;
3. de grootouders van de overledene;
4. de overgrootouders van de overledene.

Is één van de personen, die hiervoor wordt genoemd, al vóór de overledene overleden? Dan komen diens kinderen voor hem/haar in de plaats. Dat heet plaatsvervulling.

Voorbeeld: de overledene was niet getrouwd en had geen kinderen en ouders, maar wel een broer. Deze broer is vooroverleden. Dan komen de kinderen van de broer in diens plaats. Dus de nichten en neven.

Als de overledene geen broer had, dan komen de grootouders van de overledene in de plaats. Dat zal niet vaak voorkomen. Overgrootouders die erfgenamen zijn komt helemaal weinig voor.

Is er helemaal geen familie meer, of hebben alle erfgenamen verworpen? Dan gaat de erfenis naar de Staat.

Verklaring van erfrecht

Voordat een verklaring van erfrecht kan worden opgesteld moet de notaris onderzoeken wie de erfgenamen zijn. De notaris zal hiervoor ook op zoek gaan in het Centraal Testamentenregister (CTR). Als er geen testament is zal de notaris volgens de wet nagaan wie de erfgenamen zijn.